Farklı Türk kültürlerinde yenen yemeklere bayılıyoruz, bir anda uçak bileti alıp gidesimiz geliyor. Bulgaristan Türklerinin bayıldığımız yemekleri, Arnavut göçmenlerinin tadından vazgeçemediğimiz yemekleri ve şimdi de sırada Çerkes yemekleri var.
Çerkesya; Kırım sınırlarından başlar ve Kafkasya dağlarına kadar uzanır, Rusya Federasyonu’na bağlıdır, Adıgeyliler, Çerkesler, Kabardeyler, Şapsığlar olmak üzere dört farklı halktan oluşur. Bu yüzden yemeklerine farklı şekilde isim verirler. Hem Türk hem de Rus etkisinin görüldüğü Çerkes mutfağında hamur işi ve et oldukça önemlidir. Bir de Çerkes peyniri vardır ki dünyaya nam salmıştır.
Merak edilen bir noktaya da parmak basmak isteriz: Dilerseniz Çerkes dilerseniz Çerkez diyebilirsiniz.
Çerkez yemekleri denildiğinde akla ilk gelen 16 yemeği sizler için bilenlerine de danışarak bir araya getirdik. Eğer eklemek istediğiniz yemekler varsa bize bunu yorum olarak iletmeyi unutmayın diyoruz.
Ana yemek sayılır: Şıpsi pasta, şıpsibasta, şıpsibaste
Belirttiğimiz gibi farklı bölgelerde birden fazla söylenişe sahip yemekler var. Bunlardan ilki şıpsi pasta. Şıpsi tavuk ya da et olarak söyleyebileceğimiz yemek kısmı, pasta ise mısır ya da buğday unundan yapılan lapadır. Bir şıpsiden bir pastadan alınarak yenir.
Kaçamak da diyebiliriz: Abista, mamursa, mamrise
Kaçamak olarak bildiğimiz yemeğin Çerkes versiyonudur. Farklı bölgelerde yine farklı isimler alır. Çerkes peyniriyle servis edilir. Yanına da bolca yoğurtlu ya da sütlü yiyecekler konulur. Ana yemek olmasa da ana yemek görevi görür.
Etli yahni gibidir: Lepsi
Kuzu ya da dana etlerinin uzun süre pişirilmesiyle ortaya çıkan etli yahni yemeğidir. Kemikli ya da kemiksiz olarak pişirilebilir. Yanına mutlaka abista gerekir.
Çerkeslerin mantısıdır: Haluj, hıngel, hınkal
Kendisinin de birden fazla ismi vardır; haluj, hıngel, hınkal, hambal ya da hampal denilir. Patates, kıyma ya da peynirle hazırlanan Çerkes mantısıdır. Ukrayna varenikisine benzer. Üzerine sour cream dökülerek servis edilir.
Açmaya benzer: Halvane
İsminden helvayı andırsa da aslında kendisi bol yumurtalı bir açmadır. Üzeri yumurtalanarak fırına atılır ve böyle servis edilir. İnce ve yuvarlak şekilde hazırlanır.
Mumbar dolmasının Çerkes’idir: Corme
Mumbar dolmasında olduğu gibi içi doldurulan bağırsaklar ocaklarda ısıtılarak kurutulur. Ardından kış aylarında farklı zamanlarda kızartılarak yenir. Ana yemeklerin en oturaklılarından bir tanesidir.
Suyu sever: Metaz
Buğday unundan hazırlanan hamurun içine peynir konulur ve ardından kapatılan hamurlar suda pişirilir. Birazcık mantıyı hatırlatsa da aslında tam olarak değildir. Suya pişen mini börekçikler diyebiliriz.
Gözlemenin kardeşidir: Velibah
Evde hazırladığımız gözlemelerin sacta hazırlanmış halidir velibah. Üzerinde tereyağ eritebilir, dilediğiniz reçelle yiyebilirsiniz. Kahvaltıların kraliçesi sayılır.
Gnocchi (nyokki) dize gelir: Gınnış
Mantı hamuru gibi açılan hamurdan kareler kesilir ve bir tarafından diğer tarafına yuvarlanır. Ardından tavuk suyunda kısa bir süre pişirilir. Didiklenmiş tavuk ve tavuk suyuyla servis edilir. Canınızı çektirir, midenizi guruldatır.
İçi dolu açmadır: Gubate
Üçgen şeklinde hazırlanan açmalara benzer. İçine patates ya da kıyma konulabilir. Üç tarafından açık, ortalarından kapanacak şekilde yapılır. Arasına tahin, üzerine pekmez sürülür.
İçinde bal da vardır: Ape yeşek
Kendisini lokma gibi düşünebilirsiniz. Kızartılan hamurların üzerine dökülen şerbetle çıkan sesi tarif edemiyoruz. Bunun yanı sıra şerbete eklenen bal da tatlıyı bal gibi yapıyor bal.
Kalburabastıya benzetilebilir: Hurmisa
Çerkeslerin en sevdiği bir diğer tatlıdır. Şerbetli bir tatlıdır ve içindeki badem içtiğiniz çayla bütünleşir. Sabah akşam yemek isteyebilirsiniz, aman diyelim abartmayın
İsmi zor kendisi güzeldir: Jijig
Kalın bir hamur hazırlanır, üzerine kuşbaşı kesilmiş kuzu ya da dana eti gelir. Fırına verilir ve bekleyiş dolu dakikalar başlar. Çünkü gelen yemek hem doyurucu hem de lezzet deposu olur.
Hayır, helva değildir: Haliva
Haliva çiğ böreğin neredeyse kankasıdır. Thurıje halıjo olarak da bilinir. Tavada tereyağında pişirilir. Böylece hem lezzet dolu kokar hem de tereyağının tadı hamura geçer. Afiyetler.
Hamur kızartmasıdır: Şelame
Bulgaristan göçmenlerinin yaptığı kolaca benzemesiyle dikkat çeker. Velibahta olduğu gibi yanında dilediğiniz reçel ya da kahvaltılıkla tüketebilirsiniz. Önemli olan birisine şelame yaptırabilmek
En leziz bonustur: Şıpsi – Çerkez tavuğu
Unuttuk zannettiniz değil mi? Listeye baş tacı olabilecek kadar güzel ancak bir o kadar da yanlış bilinen bir yemektir Çerkez tavuğu. Çünkü son zamanlarda daha kolay olsun diye “yalancı Çerkez tavuğu” diye bir şey ortaya çıktı. Oysa ki iyi bir Çerkez tavuğu didiklenerek ya da robottan geçirilerek değil havadan uzun uzun dövülerek hazırlanır. Altın günlerinin en prestijli konuğudur.